عایق‌های حرارتی ابزاری هستند که مصرف برق، انرژی و هزینه در سیستم‌ای برودتی را به اندازه قابل توجهی پایین می‌آورند. در واقع این عایق‌ها سبب می‌شوند تا نرخ اتلاف حرارت بسیار کاهش پیدا کند و درنتیجه هزینه‌های مربوط به آن کم شود؛ به همین علت یکی از مهم‌ترین مصالح‌های ساخت و ساز عایق‌های حرارتی هستند که موجب کاهش مصرف انرژی و هزینه می‌شوند علاوه بر این استفاده از عایق‌ها تا حد بسیار زیادی از ورود آلاینده‌ها به محیط زیست جلوگیری می‌کنند. در این مطلب قصد داریم در ارتباط با اینکه عایق حرارتی در سیستم‌های برودتی و خنک کننده چه تاثیری می‌گذارند با شما صحبت کنیم؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
عایق حرارتی چیست؟
به بیان ساده زمانی که گرما از یک مکان گرم به یک مکان سرد منتقل می‌شود برای جلوگیری از ورود گرما به محیط سرد می‌بایست از عایق حرارتی استفاده شود. عایق کاری مناسب موجب می‌شود که در تابستان و هوای گرم فضای داخلی ساختمان خنک و در زمستان و هوای سرد فضای داخلی ساختمان گرم نگه داشته شود. البته نکته‌ای که در این باره وجود دارد این است که شما باید با توجه به شرایط آب و هوای منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید، عایق مناسب را انتخاب کنید.
بیشتر بدانید: آشنایی با سیستم‌های برودتی و خنک‌کننده
معرفی انواع عایق حرارتی
عایق‌های حرارتی دارای انواع مختلفی هستند که هریک از آن ها با توجه به ویژگی‌هایی که دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به معرفی معروف و رایج‌ترین عایق‌های حرارتی می‌پردازیم:
عایق پشم شیشه
یکی از رایج‌ترین عایق‌های حرارتی عایق پشم شیشه است. این عایق از شیشه مذاب تهیه می‌شود؛ در واقع این عایق تشکیل شده از الیاف بسیار نازک شیشه است که به هم وصل شده‌اند و پس از سرد شدن روی کاغذ کرافت، قیر یا تور الیاف دار قرار می‌گیرد. از این محصول برای عایق‌بندی بام‌ها در زیر پوشش ایزوگام یا روی ورقه‌های پوشش زرین استفاده می‌شود. از این نوع عایق به عنوان عایق صوتی نیز استفاده می‌شود؛ چرا که دارای خواس آگوستیک است. نکته‌ای که درباره عایق پشم شیشه باید بدانید، این است که این نوع از عایق را نباید در معرض رطوبت قرار دهید؛ چرا که ممکن است قارچ و باکتری در بین الیاف آن رشد کند.
عایق پشم سنگ
یکی دیگر از رایج‌ترین انواع عایق‌های حرارتی عایق پشم سنگ است که مقومت حرارتی بسیار بالایی دارد. پشم سنگ از ذوب شدن سنگ بازالت که در نتیجه فعالیت‌های آتشفشانی ایجاد می‌شود، تولید می‌گردد. عایق پشم سنگ توانایی تحمل دمای 750 درجه سانتیگراد را دارد و به همین علت به عنوان عایقی کندسوز از آن یاد می‌شود. از ویژگی‌های این عایق می‌توان به وزن کم، کارکرد ساده و سازگاری با تمامی مصالح ساختمانی اشاره کرد. علاوه بر این عایق پشم سنگ ضدرطوبت و ضدآب هستند؛ بنابراین امکان رشد قارچ و باکتری در آن وجود ندارد. از این نوع عایق‌های حرارتی در پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، تاسیسات الکتریکی، سازه‌های فلزی، چاهک‌های آسانسور و… در برابر حریق و آتش سوزی استفاده می‌شود؛ چراکه عایق‌های پشم شیشه از مقاومت حرارتی بسیار بالایی برخوردارند.
عایق های فوم
عایق‌های فوم دارای انواع مختلفی از جمله فوم‌های الاستومری پلی استایرن، پلی اورتان، فنولیک، پلی وینیل کلراید، فوم EPDM نیتریل فوم و… هستند که هر یک دارای کاربرد و ویژگی‌های متفاوتی هستند. این عایق‌ها در برابر آتش مقاومت بالایی دارند. این نوع از عایق‌ها در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف به صورت رولی، لوله‌ای، با فویل آلومینیومی و… تولید و عرضه می‌شوند. از عایق‌های فومی در صنعت، تاسیسات و ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
عایق الیاف معدنی
عایق الیاف معدنی از دیگر انواع عایق‌های حرارتی هستند که به عنوان عایق صوت و عایق غیر اشتعال نیز استفاده می‌شوند. این نوع از عایق‌ها از خرد کردن دانه‌بندی سنگ آتشفشان دیر ذوب ساخته می‌شود. از ویژگی‌های این عایق‌ها می‌توان به جلوگیری از رشد قارچ در آن اشاره کرد.
عایق پرلیت
عایق پرلیت نوع دیگری از عایق حرارتی است که دارای رسانایی ضعیف، سختی پایین، غیرقابل احتراق بودن آن اشاره کرد. این نوع از عایق‌ها غیرقابل اشتعال هستند و در برابر پوسیدگی و حمله موریانه‌ها مقاوم هستند. البته نکته قابل توجه این است که این نوع از عایق‌ها رطوبت پذیر هستند و آب را به خود جذب می‌کنند که این نکته از معایب اصلی عایق‌ها محسوب می‌شود. علاوه بر این استفاده از این عایق‌ها باعث ایجاد مشکلات تنفسی نیز می‌شود.
عایق سلولزی
عایق سلولزی از دیگر عایق‌های حرارتی است که از کاغذ بازیافتی، مقوا و سایر مواد مشابه تشکیل می‌شود. این نوع از عایق‌ها از مقاومت بالایی در برابر آتش برخوردار هستند؛ چرا که به علت فشردگی مواد، سلولز هیچ اکسیژی در درون آن وجود ندارد.
بیشتر بدانید: انواع سیستم های برودتی و کاربرد آنها
مزایای استفاده از عایق حرارتی
استفاده از عایق‌های حرارتی دارای مزایای بسیار زیادی است که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- از مزایای اصلی عایق‌های حرارتی می‌توان به کاهش اتلاف انرژی اشاره کرد.
- از دیگر مزیت‌های عایق حرارتی بهبود هوابندی ساختمان است.
- نصب آسان و سریع یکی دیگر از ویژگی‌ها و مزایای عایق‌های حرارتی می‌باشد.
- عایق‌های حرارتی علاوه بر کاهش اتلاف انرژی، عایق آلودگی صوتی نیز هستند.
کاربرد عایق های حرارتی
عایق‌های حرارتی در بسیاری از صنعت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. که در ادامه به بعضی از کاربردهای اصلی آن اشاره می‌کنیم:
- از عایق‌های حرارتی در ساختمان‌ها برای حفظ دمای معتدل در از طریق سرمایش و گرمایش استفاده می‌شود.
- از دیگر کاربردهای عایق‌های حرارتی استفاده آنها در سیستم‌های مکانیکی می‌باشد. عایق‌های مکانیکی در تاسیسات تجاری استفاده می‌شوند.
نکات مهم در زمان انتخاب عایق حرارتی مناسب
برای انتخاب عایق حرارتی مناسب باید به نکات زیر دقت کنید.
- یک عایق حرارتی خوب باید در برابر فشار مقاوم باشد؛ چراکه بعد از نصب، ممکن است تحت فشار قرار بگیرد.
- از مهم‌ترین نکاتی که باید در زمان انتخاب یک عایق حرارتی خوب در نظر گرفت، غیر قابل اشتعال بودن عایق است.
- یکی دیگر از نکاتی که هنگام انتخاب عایق حرارتی می‌بایست به آن دقت کنید ضریب انتقال حرارتی آن است. به طور کلی هر چه عدد ضریب انتقال حرارتی پایین باشد، عایق مقاومت حرارتی بالا تری دارد.
- از دیگر نکاتی که در هنگام تهیه و انتخاب عایق های حرارتی باید به آن دقت کرد ضدآب و ضد رطوبت بودن آنها است؛ چرا که در غیر این صورت این عایق‌ها محلی برای رشد انواع قارچ‌ها و باکتری‌ها می‌شوند.
- از دیگر نکاتی که در هنگام انتخاب عایق‌های حرارتی باید به آن دقت کرد، ضد اشعه ماوراء بنفش بودن آنها است؛ چرا که بسیاری از ایق‌ها در فضای باز قرار می‌گیرند و تابش خورشید موجب خراب شدن آنها می‌شود؛ بنابراین بهتر است عایق‌های ضد اشعه ماوراء بنفش را برای فضاهای باز انتخاب کنید.
- خنثی بودن در برابر واکنش‌های شیمیایی و امکان بروز انقباض و انبساط از دیگر مواردی است که در هنگام انتخاب عایق حرارتی باید به ان توجه شود.
- نوع آب و هوای منطقه از دیگر نکاتی است که در هنگام انتخاب عایق حرارتی مناسب باید بدان توجه شود.
سخن پایانی
در این مطلب در مورد تاثیر عایق حرارتی در سیستم‌های برودتی و خنک کننده صحبت کردیم و به بررسی مزایا، ویژگی‌ها، کاربردها و نکات مهم در زمان انتخاب عایق حرارتی مناسب پرداختیم. با این حال اگر سوالی در این باره دارید می‌توانید به سایت پیشرو صنعت آزما مراجعه کنید و از کارشناسان متخصص در این زمینه مشورت بگیرید.
