نمایش 1–6 از 8 نتیجه

انواع دماسنج و کاربرد‌های آن

دماسنج یا ترمیستور وسیله‌ای است که در بسیاری از صنایع کاربرد دارد از تجهیزات ساده با مصارف خانگی تا دستگاه‌های بزرگ صنعتی. وظیفه اصلی دماسنج یا ترمومتر اندازه‌گیری دما است؛ اما چگونگی این اندازه‌گیری به نسبت کاربرد‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارند. از جمله مواردی که می‌تواند باعث تفاوت عملکرد دماسنج‌ها شود می‌توان به رنج دما و نوع اتصال (غلاف از زیر، غلاف از پشت)، طول دنباله سنسور (غلاف)، سایز صفحه و… اشاره کرد. به همین دلیل این دستگاه‌ها در مدل‌ها و انواع مختلف با ویژگی‌های متفاوت تولید می‌شوند. در این مقاله با شرح انواع مختلف دماسنج‌ها و کاربرد هریک از آن‌ها به معرفی کامل این دستگاه خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.

معرفی مهم ترین کاربرهای دماسنج ها در صنایع مختلف

همانطور که پیشتر گفته شد دماسنج‌ها از تجهیزات پرکاربرد در صنایع مختلف هستند. از مهم‌ترین انواع ترمومتر‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ترمومتر‌های لیزری
  • ترمومتر‌های دیجیتال
  • ترمومتر‌های میله‌ای
  • ترمومتر‌های عقربه‌ای
  • ترمومتر‌های بی‌متال
  • ترمومتر‌های گازی
  • ترمومتر‌های جیوه‌ای
  • ترموکوپل‌ها

دماسنج عقربه ای

دماسنج عقربه‌ای یکی از پرکاربردترین انواع ترمومتر‌ها است. این مدل دماسنج در دو مدل زیر تولید می‌شود:

  • دماسنج عقربه‌ای بی‌متال(Bimetal)
  • دماسنج عقربه‌ای پرشده(Actuated)

این نوع دماسنج‌ها به وسیله ویژگی‌هایی مانند طول، جنس و نوع اتصال از یکدیگر متفاوت می‌شوند و در یکی از دسته‌های غلاف از زیر، غلاف از پشت و دارای سنسو (دنباله) با طول‌های متفاوت قرار می‌گیرند.

در ساختار دماسنج بی‌متال دو نوار فلزی به کار برده شده است که وظیفه تبدیل تغییرات دما به تغییرات مکانیکی را برعهده دارند. این فلز‌ها که در ساخت آن‌ها از مس و استیل و برنج استفاده شده است پس از به وجود آمدن تغییرات در دما شروع به منبسط یا خم شدن می‌کنند. پس از اعمال این تغییرات در نوار‌ها، عقربه صفحه نمایش دماسنج متناسب با نوع تغییرات حرکت می‌کند و دمای موجود را نشان می‌دهد. یکی از راه‌هایی که به واسطه آن می‌توان دما را به طور دقیق‌تر اندازه‌گیری کرد، افزایش طول فلز و مونتاژ به صورت فلزی است.

دماسنج گازی

یکی دیگر از انواع دماسنج‌ها مدل گازی است. در این مدل تغییرات حجم و فشار المنت‌هایی هستند که به وسیله آن‌ها دما اندازه‌گیری می‌شود. یکی از اصلی‌ترین اجزای تشکیل دهنده این دماسنج‌ها حباب‌هایی هستند که متناسب با بازه دمایی که قرار است مورد اندازه‌گیری قرار بگیرد، از جنس شیشه‌، کوارتز، چینی و پلاتین ساخته می‌شوند. اتصال این حباب با فشار سنج نیز از طریق میله‌ مویین صورت می‌گیرد. از انواع مختلف دماسنج گازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • دماسنج گازی با حجم ثابت
  • دماسنج گازی با فشار ثابت

دماسنج جیوه‌ ای

همانطور که از نام این دستگاه‌ها پیدا است، اندازه‌گیری فشار در آن به وسیله جیوه صورت می‌گیرد. در این نوع دماسنج‌ها تغییری که در حجم جیوه ایجاد می‌شود به اندازه‌گیری فشار کمک می‌کند. از رایج‌ترین کاربرد این نوع ترمومتر می‌توان به اندازه‌گیری میزان تب بیمار در بیمارستان‌ها و منازل اشاره کرد.

دماسنج الکلی

دماسنج الکلی ساختاری شبیه به ترمومتر‌های جیوه ای دارد. به این صورت که به جای جیوه تغییرات الکل برای اندازه‌گیری فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیشترین کاربرد این دماسنج‌ها در آزمایشگاه‌ها است. از شرایط استفاده از این مدل ترمیستور در آزمایشگاه‌ها می‌توان به بازه زمانی ۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی گرادی اشاره کرد. با وجود شباهت طرز کار دماسنج الکلی و جیوه‌ای موردی که باعث ترجیح مدل الکلی به جیوه می‌شود، سمی نبودن الکل است.

دماسنج میله ‌ای

این نوع دماسنج‌ها برای مصارفی که نیاز به فرو رفتن میله دماسنج به جسم جهت اندازه‌گیری دما وجود دارد، استفاده می‌شوند. از کاربرد‌های دماسنج میله‌ای می‌توان به اندازه‌گیری دمای غذا و مایعات در صنایع غذاییاشاره کرد.

دماسنج دیجیتال

در دماسنج دیجیتالی، سنسوری نیمه‌رسانا تعبیه شده است که مقاومت آن با تغییر دما تغییر می‌کند. این دگرگونی‌ها در جریان که از ترمومتر گذر می‌کند نیز تأثیر می‌گذارد و آن را دگرگون می‌سازد. به این ترتیب تغییرات دمای محیط اندازه‌گیری می‌شود. از کاربرد‌های اصلی ایننوع دماسنج می‌توان به ساخت وسایلی مانند یخچال‌ها، اتوخانه‌ها، کولر‌ها و… اشاره کرد.

ترموکوپل‌ ها

در ترموکوپل‌ها تغییرات دما به وسیله تغییرات ایجاد شده در میزان اختلاف پتانسیل بین دو فلز تعبیه شده بر سر ترموکوپل انجام می‌گیرد. اختلاف ایجاد شده میان پتانسیل این دو فلز، در واقع نشان دهنده میزان دما است. اندازه‌گیری دمای داخل کوره از اصلی‌ترین کاربرد‌های این نوع دماسنج‌ها است.

دماسنج لیزری

این نوع دماسنج عملکرد پیشرفته‌تری نسبت به سایر دماسنج‌ها دارد و اندازه‌گیری دما در آن به شکل متفاوت‌تری انجام می‌گیرد. در این مدل، پرتو مادون قرمز از فاصله دور با جنس تماس برقرار می‌کند و پس از آن تغییرات دما از روی اختلاف انرژی که برگردانده شده است اندازه‌گیری می‌شود. پس از شیوع بیماری کرونا و درصد بالای سرعت انتقال آن، دماسنج‌های لیزری به یکی از پرکاربردترین ترمومتر‌ها در صنعت پزشکی تبدیل شدند. توانایی اندازه‌گیری دما از راه دور، قابلیتی است که بیشتر از هرچیز بر اهمیت این دستگاه در طول همه‌گیری این بیماری می‌افزود.

ترمومتر مانومتر

ترمومتر‌مانیتور وسیله است که علاوه بر دما می‌تواند فشار را نیز اندازه‌گیری کند. در این نوع دماسنج‌ها میزان دما و فشار در دو نیم دایره متفاوت از هم نمایش داده می‌شود. ترمومتر مانومتر‌ها از نظر قطر، سایز، رنج دما، رنج فشار و انواع غلاف با یکدیگر متفاوت هستند و هر یک براساس ویژگی‌های خود کاربرد‌های متفاوتی دارند.

در این مقاله انواع ترمومتر‌ها و چگونگی شیوه عملکرد هریک را شرح دادیم. یکی از عواملی که هنگام خرید دماسنج به انتخاب بهترین محصول کمک می‌کند داشتن اطلاعات و آگاهی لازم درباره هریک از انواع ترمومتر است. ‌امیدواریم مطالب ذکر شده برای آشنایی با انواع دستگاه‌های اندازه‌گیری دما مفید واقع شده باشد